16-08-2022 BALK – De komende periode blijft het (zeer) warm. Het is nu alle hens aan dek om de gevolgen van de droogte te beperken. Uit voorzorg heeft het Wetterskip in de polders het peil al hoger staan dan het zomerpeil, en zetten ze extra in op een betere doorstroming. Desondanks lukt het niet meer om overal voldoende water aan te voeren.
In de opmalingsgebieden (de hogere zandgronden) en bij hoogwatercircuits (met name in de veengebieden) wordt het nu steeds lastiger om het water op peil te houden. De komende week controleert het Wetterskip kwetsbare gedeelten in de veendijken.
Wetterskip heeft jouw hulp nodig
- Beregen op zonnige dagen niet op het heetste moment van de dag; dus voor 10.00 uur en na 16.00 uur.
- Hou je aan de meldings- en vergunningplicht(externe website) wanneer je water wilt onttrekken voor beregening of bevloeiing.
Meer weten? Lees hier over het waterbeheer bij droogte.
Welke maatregelen neemt het Wetterskip?
In deze periode van droogte nemen zij verschillende maatregelen waarmee water zo lang mogelijk beschikbaar blijft:
Water aanvoeren
In het beheergebied kunnen ze voorlopig nog steeds voldoende water inlaten vanuit het IJsselmeer. Ook hebben ze een lager neerslagtekort dan in andere delen van Nederland. Hierdoor kan het Wetterskip de Friese boezem (het stelsel van meren en kanalen) en de poldersloten voldoende op peil houden. Het IJsselmeerwater wordt via een netwerk van vaarten, sloten en meren verspreid over het beheergebied en naar Groningen en Drenthe.
Water door laten stromen
De rayonbeheerders zijn druk aan de slag om voor wateraanvoer en doorstroming te zorgen. Daarom wordt op sommige plekken begroeiing uit de hoofdvaarten gehaald. Het zogenoemde zomerhekkelen. Iedereen kan helpen door in sloten op eigen perceel begroeiing en troep te verwijderen die de doorstroming belemmert. Voor de ecologie is het belangrijk een deel van de begroeiing langs de kanten te laten staan.
Water vasthouden
Het Wetterskip wil de neerslag en het aangevoerde water in hun werkgebied maximaal benutten, en ze willen droogteschade beperken. Daarom houden ze in de polders het waterpeil uit voorzorg hoger dan het zomerpeil. Waar ze maatregelen nemen om de doorstroming te verbeteren, zien zij dat het water gemakkelijker andere gebieden bereikt. Desondanks lukt het op de hoger gelegen zandgronden en in hoogwatercircuits in de veenpolders deze week niet overal om voldoende water aan te voeren. Ze zijn in ons hele beheergebied ook extra alert op het voorkomen van wateroverlast die, ondanks de droogte, kan ontstaan door korte hevige piekbuien.
Waterbeheer
Naast de reguliere aanvoer van water, en een goede verdeling van water heeft het Wetterskip ook beheermaatregelen genomen. Het hekkelbeleid is nu vooral gericht op de goede doorstroming van het water. We besparen op de inlaat van IJsselmeerwater doordat de provincie de sluizen bij Harlingen minder vaak opent voor de recreatievaart. Daardoor dringt er minder zout water binnen is er minder zoet water nodig om door te spoelen. Daarnaast gebruiken ze tijdelijk minder water om de Friese boezem door te spoelen richting het Lauwersmeer. Zuinig zijn met zoet oppervlakte- en grondwater en spaarzaam beregenen van gewassen is in heel Fryslân een aandachtspunt.
Grondwater
Door het neerslagtekort daalt het grondwater. Dat is normaal voor deze periode in het jaar. Ook al zijn de grondwaterstanden nu niet lager dan in 2018, ze zijn momenteel wel weer lager dan in een normaal jaar. Dat is de vierde keer in de afgelopen vijf jaar. Regen geeft wel verlichting voor de bovengrond, maar vult niet direct het grondwater dieper in de grond aan. Daarom nemen ze, net als andere waterschappen, structurele maatregelen voor een duurzamer zoetwaterbeheer.
Het beeld voor de komende weken
Volgens de laatste berichten is er komende week kans op onweer en neerslag. Mocht de hoeveelheid neerslag tegenvallen, dan worden we mogelijk geconfronteerd met grotere watertekorten. Dan neemt de kans ook toe dat we als waterschap meer maatregelen moeten nemen, en keuzes moeten gaan maken over de verdeling van het beschikbare water. Meer daarover lees je hier.
Wat doet het Wetterskip om droogte structureel aan te pakken?
De afgelopen jaren heeft het Wetterskip in verschillende gebieden maatregelen genomen om meer water vast te houden en zo minder last te hebben van verdroging en droogteschade. Bijvoorbeeld het plaatsen van regelbare stuwen, aanleg van extra inlaten, het hoger leggen van duikers, het minder diep maken van sloten en de aanleg van infiltratiegreppels om meer water te kunnen bufferen en benutten. En ze hebben nog een flink aantal maatregelen in voorbereiding om water vast te houden bij landbouwbedrijven en in natuurgebieden.
Uitvoering hiervan staat in 2022 en 2023 op het programma. Zo is er in het kader van de Regiodeal Zuidoost een miljoen euro beschikbaar voor aanleg van regelbare stuwen in het zandgebied. Verder werken ze samen met provincie, gemeenten, landbouw en natuurorganisaties aan de uitvoering van het Friese veenweideprogramma. Uiteindelijk doel is de peilen te verhogen. In gebiedsprocessen geven ze hier de komende jaren samen met grondeigenaren en gebruikers invulling aan.