11-04-2023 BALK – De afbouw van de derogatie en invoering van bufferstroken zorgen op korte termijn voor afname van de gebruiksruimte van dierlijke mest. Aan de andere kant wordt op korte termijn nog geen vermindering van de mestproductie verwacht als gevolg van afname van de veestapel. Het Nederlands Centrum voor Mestverwaarding heeft in opdracht van de Producentenorganisatie Varkenshouderij een impactanalyse gemaakt van de ontwikkelingen op de Nederlandse mestmarkt.
De balans van de Nederlandse mestmarkt is op basis van fosfaat de komende jaren negatief. Dit betekent dat er naar verwachting meer fosfaat geëxporteerd wordt, dan op basis van het fosfaatoverschot nodig is. Er is voor fosfaat uit dierlijke mest gebruiksruimte over.
Door de invoering van bufferstroken langs waterlopen, neemt de gebruiksruimte voor stikstof uit dierlijke mest met 16 miljoen kilo stikstof af. Door de afbouw van de derogatie wordt de gebruiksruimte voor stikstof uit dierlijke mest dit jaar 8 miljoen kilo lager en dat loopt op tot 55 miljoen kilo in 2026. De balans voor stikstof uit dierlijke mest is in 2023 en 2024 jaren nog negatief, maar in 2025 en 2026 ontstaat een tekort aan gebruiksruimte.
De export en verwerking van dierlijke mest is de afgelopen jaren afgenomen. Er zijn geen signalen dat deze trend op korte termijn wordt omgebogen. Dit hangt samen met de focus van de verplichte mestverwerking op export van fosfaat en het uitblijven van wetgeving voor toepassing van Renure-meststoffen die zijn verkregen uit mestverwerking. Hierdoor blijft er meer stikstof uit mest beschikbaar voor de mestmarkt in Nederland.
Op langere termijn zal de gebruiksruimte voor stikstof uit dierlijke mest verder afnemen door de invoering van bemestingsvrije zones in beekdalen op zand en door extensivering van de landbouw in het kader van het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Hier staat tegenover dat vanaf 2026 ook de stikstofexcretie zal afnemen door een verwachte daling van de veestapel. De omvang van deze daling is nog onduidelijk.